ԵՐԿՐՈՐԴ ՍՈՒՐԱՀ

Եւ ոլորում էր այն քարաւանը սէգ արմաւների շարքերի միջով,
Փոշի էր հանում, - փոշու քարաւան, որ վարում էր լուռ` խորշակն հուր շնչով:

-Քայլի՛ր, քարաւան, ի՞նչ ենք թողել մենք, որ կարօտանքով ցանկանք մեր դարձը,-
Այսպէս էր խօսում իրեն սրտի հետ Աբու Մահարին, մեծ բանաստեղծը:

-Թողել ենք այնտեղ կի՞ն-աստուածային, սէ՞ր- երջանկութիւն, անհուն երազա՞նք.-
Քայլի՜ր, կանգ մի՛ առ, թողել ենք միայն շղթայ ու կապանք, կեղծիք ու պատրանք:

Եւ կինն ի՞նչ է որ, խորամանկ, խաբող, արնախանձ մի սարդ, յաւերժ նանրամիտ,
Որ հացդ է սիրում, համբոյրի մէջ սուտ եւ քո գրկի մէջ գրկում ուրիշին:

Խարխուլ մակոյկով յանձնուի՜ր ծովին, քան թէ հաւատայ կնոջ երդումին.
Նա` կաւատ, վարար, մի չքնաղ դժոխք, նրա բերանով Իբլիսն է խօսում:

Դու երազել ես աստղը հեռաւոր, հրեշտակաթեւ շուշանն ըսպիտակ,
Որ քո վէրքերին բալասան լինի, ոսկեշող երազ կեանքի ցաւի տակ,

Դու տենչացել ես լոյս-ափերի մէջ քեզ իրեն կանչող աղբիւրի երգին,
Եւ անմահութեան ցօղն ես երազել եւ անոյշ լացել երկնային կրծքին.-

Բայց սէրը կնոջ` տոչորուած հոգուդ, աղ-ջուր է տալիս, որ միշտ ծարաւնաս,
Հուր տարփանքի մէջ յաղթական կնոջ մարմինը լիզես եւ չըյագենաս:

Ո՜հ, կնոջ մարմի՜ն, պագշոտ, օձեղէն, դիւական անօթ ոճիրների չար,
Դո՛ւ, որ մսեղէն դառն հաճոյքով արեւը հոգու դարձնում ես խաւար:

Ատում եմ սէրը` մահի պէս անգութ, յաւիտեան այրող, խոցող գաղտնաբար,
Այդ քաղցր թոյնը, որով արբողը ստրուկ է դառնում եւ կամ բռնակալ:

Ո՜վ սէր, բնութեան դու խոշտանգիչ կամք, նենգ ու դաւադիր ոգի աննահանջ,
Դո՛ւ, թոհուբոհի ընդերք մոլեգնած, արիւն ցաւատանջ, արեան մղձաւանջ:

Ատում եմ կնոջ` տարերքը կրքի, միշտ բեղմնաւորող եղեռնը անսանձ,
Աղբիւրն անսպառ, որ կուտակում է աշխարհի վրայ տիղմը չարութեան:

Ատում եմ նորից սէրն ու կնոջը, իր համբոյրները շողոմ ու դժնեայ,-
Փախչում եմ նրա ճահիճ-մահիճից, եւ անիծում եմ երկունքը նրա:

Երկունքը դաժան եւ յաւերժական, որ հեղեղում է վտառն իժերի,
Որոնք խայթում են, յօշոտում իրար, աստղերն են պղծում տռփանքով ժահրի:

Սրիկայ է նա, ով հայր է լինում, ով երանաւետ ծոցից ոչնչի`
Գոյութեան կոչում թշուառ հիւյէին եւ գլխին վառում գեհէնն այս կեանքի:

-Իմ հայրը իմ դէմ մեղանչեց, սակայն` չմեղանչեցի ես ոչ ոքի դէմ,-
Այս իմ կտակը թող գրուի շիրմիս, եթէ լուսնի տակ մի խորշ պիտ’ գտնեմ:

Այնքան ժամանակ, որ ծովը պիտի փարէ Հեջազի ափերն զմրուխտեայ,
Ես ետ չեմ դառնայ կնոջ մօտ երբեք, ես չեմ կարօտնայ թովչանքին նըրա:

Կը գգուեմ վայրի տատասկը դժնի եւ կը հաբուրեմ փշերը նրա,
Գլուխս կը դնեմ այրուող ժայռերին եւ կը լամ նրանց ջերմ կրծքի վրայ:-

Եւ քարաւանը մեղմիկ կարկաչով չափում էր ուղին ոլոր ու մոլոր,
Դէպի երազուն եւ կապոյտ հեռուն հոսում էր առաջ հանգիստ ու անդորր:

Զանգակներն, ասես, հեկեկում էին եւ ծորում հատ-հատ հնչուն արցունքներ,
Քարաւանն, ասես, լալիս էր անոյշ, ինչ որ Մահարին սիրել, լքել էր:

Եւ զեփիւռների սրինգները մեղմ գեղգեղում էին շարքիներն անոյշ
Սիրոյ վէրքերի, վշտոտ կարօտի եւ երազական թախծանքի քնքուշ:

Եւ Աբու-Լալան խորհում էր մռայլ, եւ նրա վիշտը անհունի նման,
Ինչպէս իր ուղին, որ գալարւում է, ձգւում է անծայր ու չունի վախճան:

Հիւսելով անծիր ճանապարհի հետ` լուռ թախծում էր նա ցերեկ ու գիշեր,
Հայեացքը յառած անյայտ աստղերին, հոգոի մէջ դառըն ու ցաւոտ յուշեր:

Եւ ետ չէր նայում անցած ճամբէքին, եւ չէր ափսոսում թողած-լքածին,
Ողջոյն չէր վերձնում, ողջոյն չէր տալիս անցնող ու դարձող քարաւաններին: