ԿԵՆՍԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
Գևորգ Էմին
(1919-1998)
Գևորգ Էմին, Իմ մասին”:
Պոետի իրական կենսագրությունը նրա ներքնաշխարհի կենսագրությունն է, հոգևոր կյանքի պատմությունը` անբաժանելի իր և իր ժողովրդի կյանքից: Վերոհիշյալից բացի նշվում են նաև նրա կենսագրության սակավ հետաքրքիր փաստերը, որտեղ նա չի տարբերվում մյուսներից` ծնունդը, ուսումը, աշխատանքը, սերը, ուրախություններն ու վշտերը, հոգևորումներն ու հիասթափությունները…
Ես ծնվել եմ 1919 թվին Հայաստանի Աշտարակ գյուղում, ուսուցչի և այգեպանի ընտանիքում: Աշտարակը` մի մեծ գյուղ Հայաստանի սրտում, լի է խաղողի վազերով, հին տաճարներով և հուշարձաններով: Նա գոյություն ուներ թերևս Ուրարտու թագավորության ժամանակ, և իր անունը ստացել է Ուրարտուի Իշտար Աստծո անունից: Աշտարակցիները` ի ծնե այգեգործներ և խաղող աճեցնողներ, կարող են և բռնել, և վայելել չքնաղ գինի: Դա է նրանց բարձր տրամադրության, սրամտության, և իհարկե սիրահարվելու կնոջ, գինու, երգի կամ նույնիսկ բառի, պատճառը: Տարիների ընթացքում նրանք այնքան գինի են խմել, որ այն յուրաքանչյուր աշտարակցու` նաև իմ, արյան մեծ մասն է: Հետևաբար աշտարակցիները ծննդյան օրվանից հարբած, հոգևորված և սիրահարված են: Եվ նրանք բոլորը ներքուստ պոետ են: Ոչ պատահական է Աշտարակը դարերով հանդիսացել մշակույթի օրորոցը, տվել և շարունակել տալ բազմաթիվ տաղանդավոր մարդկանց` գրողներ, պոետներ, լեզվաբաններ, գիտնականներ, և նույնիսկ եկեղեցականներ: Այսպիսով, յուրաքանչյուր աշտարակցի իր հետ ունի իր փայփայած պոեզիայի գրքույկը (հիմնականում Հայաստանի հանգավորված 6.000 տողանոց պատմությունը): Այն ամենից, ինչ ես այն սակավ տարիների ընթացքում սովորել եմ Աշտարակի դպրոցում, մի բանում լիովին վստահ եմ` ամենալավ բաները իմ մեջ, որոնք արտացոլվել են իմ գրքերում, իմ մանկության մի մասն են, ինչպես խաղալը Աշտարակի փոշոտ փողոցներում, նրա այգիներում, Քասախ գետի ափին, Կարմրավոր և Մարինե եկեղեցիների, Արագած և Ծաղկեվանք սարերի մոտ, ծերերի միամիտ, բայց պարունակալի հեքիաթները և երգերը հարսների և բարի կանանց մասին:
1927 թվին մեր ընտանիքը տեղափոխվեց Երևան, որտեղ 1936 թվին ես ավարտեցի միջնակարգ դպրոցը, իսկ 1940-ին Պոլիտեխնիկի ինստիտուտը, որպես հիդրոինժիներ: Այն բանի համար, որ ես այսոր ոչ թե կամուրջներ կամ ջրանցքներ եմ սարքում, այլ գրում եմ գրքեր` շնորհակալ եմ դպրոցում ինձ հանդիպած Հայ գրողներից ամենափայլուններից մեկին` Եղիշե Չարենցին: Եվ ես պարտական եմ նաև Մատենադարանին` հին հայկական ձեռագրերի պահուստին, որտեղ ես աշխատել եմ ուսանող ժամանակ, ստանալով բացառիկ հնարավորություն կարդալ մեր սուրբ գրքերը, կլանելով իմ ազգի տարիքի համն ու հոտը ` հին գրականությունը, մտածված իր իմաստից և պարունակությունից բարձր: Ես նաև շնորհակալ եմ իմ մասնագիտության համար` միայն ճիշտ գիտությունը կարող է օգնել ստեղծագործողին զարգացնել իր մեջ հոգևոր հավասարակշռություն, խուսափելով շատախոսությունից և հաճախակի տաս քայլ անելուց այնտեղ, որտեղ մի քայլը բավական կլիներ: Հետագայում ես գնացի Հայաստանի մեկ այլ տեղանք, որպեսզի կառուցեմ հիդրոէլեկրոկայան բանակի համար, սիրահարվեցի, գրեցի և տպագրեցի արձակ և չափածո ստեղծագործություններս, ապրեցի և սովորեցի Մոսկվայում, հաճախակի այցելեցի Հայաստանը, ճանապարհորդեցի ամբողջ Սովետական Միությունը և սահմաններից դուրս (Կորեա, Ֆրանսիա,Ամերիկա), վկայելով, թե ինչ նման են մարդկային ուրախություններն ու վշտերը ամենուր, և թե ինչ կարևոր է պոեզիան մեր կյանքում:
Ընդհանուր, ես ունեմ տասը սեփական գիրք, երեք որդի և իմ փոքրիկ Հայաստանը, որը հարուստ է իր ձգտումներով, սիրով` աշխարհի բոլոր մարդկանց համար:
Գևորգ Էմին – Երգեր Հայաստանի գրքից:
Մշակեց՝ Մարիամ Պետրոսյան:
